تو بزرگ و من کوچک You Big and Me Small
نوشته و تصویر: گرگوار سولوتارف Grogare Solotareff
ترجمه: مرجان حجازی فر در انتشارات علمی فرهنگی/ هورزاد عطاری در انتشارات موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان/ سپیده خلیلی در نشر قو/ پروانه سرخی در انتشارات امیرکبیر
گروه سنی: +۴
امتیاز کتابستان: صفر از پنج (کتابهای سمی)
۰⃣
فیل کوچک پدر و مادرش را گم میکند و همانطور که در خیابانها دنبالشان میگردد به قصر شیر بزرگ میرسد.
شیر او را به درون قصر راه نمیدهد اما فیل کوچک پشت در میماند و تکان نمیخورد.
هوا سرد است و شیر دوست ندارد بچه فیل از سرما و گرسنگی بمیرد. بلاخره او را به درون قصر برده و بچه فیل پایین تخت او میخوابد و برایش شعرهایی که از مادرش یاد گرفته بود را میخواند. شیر هم تمام چیزهایی که در زندگی دیده و شنیده بود برای بچه فیل تعریف می کند. حالا آنها مثل دو برادر شده بودند؛ یکی بزرگ و یکی کوچک.
«شاید هم مثل پدر و پسر».
اما روزها که میگذشت فیل بزرگ میشد مثل همهی بچههای دنیا و شیر تغییر نمیکرد مانند همهی پدرهای دنیا!
تا اینکه فیل آنقدر بزرگ شد که شیر خودش را مقابل اوکوچک میدید و از فیل خواست چون از پادشاه بزرگتر شده از قصر برود و فیل هم چنین کرد تا اینکه …
#مفاهیم_اصلی
کوچک/ بزرگ، پادشاه/ برده، غرور، مراقبت، تغییر
#تکنیکهای_کاربردی
همدلی مراقبتی(شفقت)، قیاس، تشبیه، جایگیری، وارونهسازی .
کتاب «تو بزرگ و من کوچک» که به زبان فرانسوی تالیف شده و گویا جوایزی جهانی هم دریافت نموده و در ایران توسط چندین مترجم و ناشر وارد حوزه ادبیات کودک شده است. کتابی که در معرفی ناشران با تاکید بر اهمیت «دوستی و مراقبت» به ویژه دوستیهای نشدنی و عجیب نشاندار است.
اما وقتی کتاب را در دست میگیرید با بچه فیل ناتوانی روبرو خواهید شد که نیازمند مراقبت بوده و برای داشتن مراقبت توسط والدی بزرگتر تن به هر کاری میدهد. بچه فیل یاد میگیرد شیر/پدر «سرور» اوست و باید مطیع محض اوامر او باشد. طبق خواست و اراده شیر رفتار کند بازیهایی که شیر میپسندد و متاسفانه یادآور نوعی بردگی جنسی BDSM مانند «ارباب و برده» با استفاده از قلاده و ابزارهای فروکاهنده است و با رفتارهای دگرآزارانه و از سویی مهرورزی منفی نقش کهتری-مهتری در یک رابطه برابر ایجاد میکند را انجام دهد.
بچه فیل هیچ «هویت» و «من مستقلی» ندارد هرگاه شیر اراده کند باید برود و حتا سالها بعد که خودش فیل بزرگ و توانمندی است به دلیل احترام کوچکتر به بزرگتر باز هم شیر را سرور دانسته و خدمات بی قید و شرط بدهد.
در کشوری مانند ایران که نظام حکومتی در تمام ارکان فرهنگی، اجتماعی و تربیتی «پدر سالارانه» است، خواندن چنین کتابهایی برای خردسال و دعوت به پذیرش بی قید و شرط اقتدار والدین و نفی هر گونه «منیَت» و تعظیم در برابر اراده پدر به پاس مهر و مراقبتش کاملا از ارزشهای تربیتی انسانگرایانه دور است.
این کتاب را در دسته «کتب سمی» می گذارم تا والدین با اعتماد به نام و شهرت انتشارات هر نوع کتابی را برای کودکان نگرفته و فرزندان ایران زمین را در معرض هر نوع محتوای ادبی قرار ندهند.
در بینش و تربیت انسانگرا دیگر والدین قهرمانانی بدون خطا و مقدس نیستند بلکه رابطه تعاملی آنها با فرزندشان پر افت و خیز، اشتباه و یادگیری ست. کودک نباید منفعل و پذیرای صرف خواسته های والدین باشد و عاملیت و استقلال او قبل از بلوغ پرورانده می شود ، کودک نباید برای حفظ دوستی هر نوع باجی بدهد.
چنین کتبی این اصول را با «مقدس سازی» دوستی و عشق و هزینههای آن کاملا زیر سوال میبرند. عشق خوب است اما قرار نیست تمام هزینههایش را یک طرف ماجرا بپردازد مهرورزی خوب است اما قرار نیست زنجیر برای اسارات مادام العمر ما بشود.
کتابهایی که دوستی های غیرممکن و عجیب ومدارا را اشاعه میدهند نباید مبتنی بر رابطه کهتری و مهتری شکل بگیرند.
سحر سلطانی