پسر ته کلاس The Boy at the back of the class
نوشته: آنجالی ک. رئوف Onjalli Q. Rauf
ترجمه: محبوبه نجفخانی
گروه سنی: +۱۲
نشر: فاطمی/ کتاب طوطی
امتیاز کتابستان: پنج از پنج ستاره
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
جمعی چهار نفره از کلاس سومیهای نه ساله که با هم دوستانی صمیمی هستند با ورود «احمت» و نشستن روی صندلی ته کلاس برای اولینبار در زندگی با مفهوم «پناهجو» آشنا میشوند.
کودکانی که قبلا جنگ را در درسهای تاریخ مدرسه، موزه، تلوزیون و بازیها دیده بودند حالا پسری را روی صندلی ته کلاس دارند که انگلیسی نمیداند اما چشمانی مثل شیر دارد و مثل دوندهها میدود از کوهها گذشته و با قایقی چوبی خود را به لندن رسانده است.
یک پسر که جنگ و موشک باران واقعی را دیده و خوب میداند فرار یعنی چه؟
این جمع چهارنفره عزمش را جزم میکند نه تنها با احمت دوست شود که او را از شر قلدرهای مدرسه که پناهجوها را بو گندو و دزد میدانند هم نجات دهد، در این حین خبر میرسد انگلستان به زودی مرزهایش را به روی پناهجویان جدید جنگ سوریه خواهد بست، پس والدین احمت چه خواهند شد؟
دیگر چارهای نمیماند جز کشیدن یک نقشه با عالیترین فکر دنیا برای پیدا کردن خانواده احمت.
#مفاهیم_اصلی
دوست/ دشمن، خانه/ وطن، غریبه، قلدر، جنگ، فرار، پناهجو، شفقت، مهاجرت، یاری، وحدت
#تکنیکهای_کاربردی
مساله یابی، تحلیل فرآیند، جامعه پذیری، مدارا و همدلی عاری از ترحم، حل مشارکتی مساله، تبارشناسی جنگها.
آنجالی رئوف یکی از میلیونها انسانی است که صبح دوم سپتامبر ۲۰۱۵ وقتی تصاویر کودک سوری دو ساله آیلان کوردی را در ساحل ترکیه دید از خود پرسید: «چه باید بکنم؟» و از معدود تماشاگرانی که زندگیاش بعد از دیدن تصویر جنازه غرق شده آیلان کوردی به قبل و بعدش تقسیم شد. او راهی اردوگاه های پناهجویان بریتانیا شد تا از وضعیت کودکان و نوجوانان پناهجو و آواره در کمپها باخبر شود و مبتنی بر تجارب احیای زندگی این کودکان در لندن رمان «پسر ته کلاس» را برای نوجوانان نگاشت.
نویسنده در کمال واقع گرایی از بیعدالتی در دنیایی میگوید که والدین تلاش میکنند سویههای تیز و کثیف آن را از چشم کودکان خود دور نگاه دارند، اما با قلمی شیرین و روایتی به غایت انسانی.
احمت پسری کُرد از سوریه است که خواهر و گربهاش را در دریا از دست داده و به دنبال پدر و مادرش است، جنگ خیلی زود کودکی او را بلعیده و از او یک انسان پر از زخم و درد ساخته، حالا در مدرسهای است که چهار همکلاسیاش میخواهند با او دوست باشند و دنیا را برایش جایی امنتر کنند ، همدلی بدون ترحم که در منتها الیه شفقت است مهارتی است که در راس هرم مازلو می تواند منجر به خودشکوفایی فردی هم بشود. نویسنده در تلاش است تا با بیان احساسات درونی کودکان و طرح مفهوم جنگ همبسته با مفاهیمی مانند قدرت طلبی، قلدری، عدم عطوفت و خودخواهی از مدرسه تا ابعاد جهانی؛ کودکان را با این مفهوم صلب و عریان و زهرآگین جنگها اشنا سازد و به خوبی از پس آن برآمده و اینکه انتظار معجزتی جز خود از دنیا نداشته باشیم، اینکه در برابر قلدران باید جنگیدن را بلد باشیم، اینکه جهان پر از ظلم است اما نور ستارهی دوستی هنوز بر تارک آسمان شب میدرخشد.
رئوف به خوبی در این اثر مفهوم «پناهجو» را به عنوان یک «دیگری» آن سوی جهان به درون جهان بینی و ساحت شناختی کودکان وارد نموده تا بتوانند احساسات پناهجویان را در مصادیق تجارب فردی خود بازیابی کنند.
خانم محبوبه نجفخانی با انتخاب و ترجمه این اثر نقطه عطفی هم در کارنامه ادبی خود و هم رسالت صلحطلبانهاش بر جای گذارده، رمانی برای نوجوانان که بارها اشک خواننده را جاری میسازد اما توان کنار گذاشتن کتاب را ندارد.
امتیاز من به ایده، پرداخت ادبی فاخر، ترجمه و ویرایش بسیار خوب و کیفیت فنی کتاب پنج ستاره درخشان است.
سحر سلطانی