#شنگال spork
نویسنده: کیو مکلیر
تصویر: ایزابل آرسنالت
ترجمه: زهره پریرخ
انتشارات: فاطمی کتابهای طوطی
گروه سنی: +۳
امتیاز کتابستان: سه از پنج ستاره
در آشپزخانه میان آن همه قاشق ، چنگال ، کارد،ملاقه و … از وصلت قاشق و چنگال فرزندی به دنیا می آید که نه شبیه مادرش خانم قاشق بود و نه شبیه پدرش آقای چنگال. شنگال شبیه هیچ کس در آشپزخانه نبود و با اینکه از نظر پدر و مادرش معرکه بود اما جایی در سفره نداشت. همواره کنار گذاشته می شد و تنهای تنها بود.
این کنار گذاشتن از سفره با سوال «آخه تو کی هستی؟» شنگال از خود همراه شد و او تصمیم گرفت «یک چیز» باشد و «فکری» به حال خود بکند.
#مفاهیم_اصلی
هویت
تفاوت
فرد/جمع
تنهایی/ رفاقت
اصالت/ کلیشه
کارایی/ بی فایده گی
استثنایی / منحصر به فرد
طبیعی/ غیر طبیعی(عادی/ غیرعادی)
#تکنیکهای_کاربردی
هویت یابی
خوداتکایی
خودباروی
خودنگری/ برون نگری
تابآوری
عزت نفس
ارزشمندی
شنگال تک افتاده است، چون شبیه بقیه نیست جدی گرفته نمی شود و به کار نمی آید.
تلاش می کند اصالت کلیشه ای و رایج را کسب کند یعنی به چنگال یا قاشق بودن نزدیک شود و همان سرمایه های وجودی اندک به طبقه چنگالها و قاشق ها را تقویت نموده همرنگ جماعت شود تا پذیرفته شود اما تلاشش نتیجه وارونه می دهد و بیشتر کنار گذاشته می شود. شنگال هم کناری نشست و فقط و فقط نگاه کرد تا اینکه روزی تازه واردی زبل آمد و سرنوشت برای شنگال ورق تازه ای خورد گویی اجر صبرش را دید.
شنگال از طبقه بی طبقه گان است. استثنایی و غیر عادی. می توانید تصور کنید کودکی که نه دختر است نه پسر… حالا درک کردن سختی وضعیت شنگال آسانتر می شود و اینکه جامعه پیرامون او را کنار گذاشته و مهجور می کند. مثالهای زیادی از کودکان کنار گذاشته شده به ذهنمان می رسد که این روایت از سرسختی برای تعیین تکلیف هویتی است که متاسفانه به انفعال و انتظار منجر می شود.
پایان بندی کتاب با نوعی آرزو اندیشی و منجی باوری همراه است. انتظار شنگال برای اینکه روزی بر سفره بنشیند و به کار آید زمانی محقق می شود که کودک خانواده به غذا خوردن می افتاد و شنگال که نه قاشق است نه چنگال بهترین ابزار برای دستان تازه واردِ تازه کار است.
ایده داستان بسیار کاربردی است و در جهان کلیشه ها و عادی پنداری ها سخن گفتن از تفاوت و پذیرش هویت فارغ از تشابهات و تفاوت ها یک لزوم انسان نگرانه است اما پایان بندی کتاب با انتظار، تحمل گوشه نشینانه و منجی باوری از ارزش این ایده و طرح روایی قصه کاسته است.
شاید کودکان ما بیش از پایان بندی شاد و خوش نیاز به واقع گرایی کنشگرانه داشته باشند تا به جای امید معجزه؛ انگیزه برای پذیرش و لذت را بپروانیم.
امتیاز من به ایده، پرداخت، تصویرگری، ترجمه و کیفیت فنی کتاب سه از پنج ستاره است.
سحر سلطانی