مقاله‌های مرتبط
#جاسوس_پنجاپنج
نویسنده: #فرحناز_عطاریان
ناشر: #قدیانی
#کتاب_نوجوان
امتیاز کتابستان: سه و نیم ستاره از پنج
آدمها فقط زمانی از دنیای زیر زمین باخبر می شوند که بخواهند مترو سواری کنند یا نهایت از انباری و پارکینگ منفی چند استفاده کنند.اما تصور کنید موشهای درون کانالها و تونل متروها خیلی دقیق و حواس جمع به ما چشم دوخته و و حتا از آدمیزاد چیز یاد بگیرند. هرچیزی از سواد خواندن و نوشتن تا آزمایش روی مواد مختلف و بازیافتی.
داستان در یکی از کانالهای فاضلاب شرقی شهر شروع می شود. موشهای عظیم الجثه ای که حتا گربه ها هم از انها می ترسند. چند سالی است وسط تابستان بچه موشها را از والدین جدا کرده و تعلیم می دهند. برای چه کاری؟ یک کار خیلی بزرگ! گنده بکها موشهای درشتی هستند که سروسامان دادن به این امورات را در دست دارند و موشهای مفت خور برای انها کار می کنند. قضیه اینقدرها هم سر راست نیست در تاریکی ته کانال آزمایشگاهی است که هرکس به انجا رفته بازنگشته و درباره اش شایعات وحشتناکی سر زبان هاست.
در این میان دو موش مفت خور پیشکسوت به اسم پنجاپنج و شصت ویک هستند که رسیدگی به امور بچه موشهای از راه رسیده و تعلیم دادنشان را بر عهده دارند. از لحظه تحویل به بعد بچه موشهای کوچولو به جای شیر داغ و خوشمزه مادر باید روزی سه وعده یک ماده سیاه و زهرماری به اسم «چنگاله» را بخورند و برای مفت خورها ظروف پلاستیک و یک بار مصرف رها شده آدمها که «پِت» نامیده می شود را جمع کرده به کانال بیاورند تا در آزمایشگاه تحویل گنده بک ها بدهند.
بعد از مدتی پنجاپنج می فهمد که برای ماموریتی که جاسوسی در کانال فاضلاب غربی شهر است از طرف موشهای مفت خور درون ازمایشگاه انتخاب شده او باید سهمیه سه روز چنگاله اش را برداشته بپرد درون اولین تاکسی که می رود ان سمت شهر و بعد از گرفتن اطلاعات مورد نیاز برای ارشدها به کانال شرقی باز گردد.
ماجرای اصلی کتاب از سفر پنجاپنج به کانال غربی و یافتن دوستان جدیدی از موشهای ریزمیزه آغاز می شود و به تلاش برای نجات شهر آدم ها و حیوانات ختم می شود.
#مفاهیم_اصلی
همزیستی
رقابت
جنگ/صلح
خیر/شر
کشف/ ابداع
دوستی/دشمنی
تغییر/ اصلاح
#تکنیکهای_کاربردی
مشاهده گری
سنجش و قیاس
خودارزیابی
دگرارزیابی
حل مساله
کاوشگری فعال
فرصت دهی
خود دوستی/دگر دوستی
مضامینی که در رمان نوجوانان «جاسوس پنجاپنج» طرح می شود مفاهیمی است که سالها قبلتر در سنین خردسالی و کودکی هم دستمایه کتابهای کودکانه بوده اما حالا خط روایی داستان با مولفه ای شرقی یعنی نبرد خیر و شر در زیر زمین برای فتح دنیای روی زمین بازبینی ای متهورانه را ممکن می سازد.
زبان راوی دانای کل به سمت قرمان داستان پنجاپنج متغیر است با اصطلاحات و صفاتی که نوجوانان در گفتارهای روزمره جمع دوست یو همکلاسی از ان استفاده میکنند بهره مند است. حتا متلک هایی که موش ها به همدیگر و به ویژه بچه موش ها می اندازند و عناوینی که به هم نسبت می دهند تا حد زیادی به دنیای نوجوانان نزدیک شده و این توانمندی کلامی نویسنده و اشنایی اش با اتمسفری است که نوجوانان در اخرین دهه قرن ۱۴ شمسی در ایران می زیند.
مهمترین نکته ای که در این کتاب توجه ام را جلب نمود خودآگاهی موش جاسوس بعد از تجربه های نو و تلاش برای جبران است. در یک سوم پایانی رمان روایت سرعت می گیرد تا همه چیز به سمت صلح و سلامت پیش رود. این سیر خطی حرکت از شرق به غرب از تاریکی به نور از شر به خیر بین شخصیت هایی که مدام دوگانه ارزشمدار می سازند مقداری گلدرشت شده است.
شخصیت پردازی قهرمان داستان و دوستانش به خوبی در دو سوم اول کتاب شکل می گیرد اما منجی شدن او و کمک گرفتن از موشهای کانال رقیب برای رهایی می تواند ایده داستان را به سمت تکرار بکشند. این حریت و ازاد منشی که منجر به دگرگونی در سه روز می شود و تمامی ارمانهایی که سالها پنجاپنج با انها مغزشویی شده و حتا بچه موشهای بعدی را مغزشویی نموده کمی باور پذیر نیست.
یکی از موثریت شخصیت ها بر تغییر پنجاپنج موشی ماده و زیبا و ظریف است به نام «مموش» که تقریبا از نیمه رمان حضور پررنگ و معنا بخشی در پیشبرد داستان دارد موشی زبل و منعطف و جسورو دانا. در واقع وزیری شایسته برای «کهن موش» . در دیالوگهای مموش با خودش نوعی زیر سایه نرینه ها بودن و تلاش برای عقب نماندن از موشهای مذکر به وضوح حس می شود جوری که گویی در انتخاب نقش و انجام موقعیت ها می خواهد اثبات کند که یک موش_دختر هم می تواند.
صرف نظر از این نکات یعنی پرداختن به قهرمان و ضدقهرمانی ، جبهه بندی مفاهیم سیاه و سفید و منجی گری که جانمایه روایت را می سازند اصل قصه گویی به خوبی در رمان رعایت شده، کتابی نیست که بعد از اغاز صفحات نخست تمایل به ادامه و رسیدن به پایان ماجرا نداشته باشیم و این مهمترین توانمندی نویسنده است. ادغام ساحت خیال و واقعیت و قصه گویی شیرین.اما دغدغه های بزرگسالانه به ویژه کنشگری مدنی و مراقبت از محیط زیست به شکل شعاری و گل درشت طرح شده است.
امتیاز من به ایده، پرداخت، کیفیت فنی کتاب ۳/۵ از ۵ است. تصویر روی جلد می توانست برای گروه سنی نوجوان حرفه ای تر باشد.
سحر سلطانی
سلام خانم عطاری ایشالا همیششه موفق باشی نوروژتان هم خجسته باد .من هم یه اشنام فقط خاستم چند تا سوال ازتون در مورد نشر کتاب بپرسم لطف میکنید
سلام
در خدمتم