من دلیل دارم. I can explain
نوشته و تصویر: شینسوکه یوشیتکه
ترجمه: رضی هیرمندی
نشر: افق، کتابهای فندق
گروه سنی: +۵
امتیاز کتابستان: ۵ از ۵ ستاره
⭐️⭐️⭐️⭐️⭐️
«من عادت دارم انگشتم را بکنم توی بینیام. مامانم از این کارم حسابی عصبانی میشود و میگوید این کار زشتی است. اما اگر دلیلی پیدا کنم شاید اشکالی نداشته باشد انگشتم را بکنم توی دماغم.»
#مفاهیم_اصلی
دلیل، بهانه، اثبات، شک، یقین، قیاس، خیال، واقعیت، شاهد، توجیه،عادت، کنایه.
#تکنیکهای_کاربردی
استدلالجویی، مخالفت مستدل، مشاهدهگری فعال، خیالورزی، توجیه گری، اقناع، راستیآزمایی، واقعنگری
پسرک آثار شینسوکه یوشیتکه که من او را «کِوین» نامیدهام حالا تلاش می کند تا با استفاده از ابزارهای منطقی به جای تلاش برای انجام رفتار اخلاقی و مبادی آداب، خوش بگذراند، شاید او هم مانند بسیاری از کودکان جهان می داند کار بد یعنی کاری بدون فکر و دلیل!
سوال کوین این است: آیا می توان با دلیل خوب، کار بد انجام داد؟
دلایل خوب میتوانند به کارهای زشت و بیادبانه ارزش بدهند؟
اصلا دلیل به چه دردی میخورد وقتی باز هم قرار است کارهای ما باعث عصبانیت مامان یا معلم بشوند؟
قرنها پیش ماکیاولی فیلسوف ایتالیایی در کتاب شهریار خاطرنشان نموده که «هدف، وسیله را توجیه میکند» حالا کوین با این ماجرا دست به گریبان است که همه کارهای بیادبانهی روزگار را با دلایل خوب تبدیل به کار درست کند.
کارهایی مانند دست توی دماغ، جویدن ناخن، پریدن روی تخت، فوت کردن درون نی و حباب سازی با آب میوه، شلخته غذا خوردن و دستهای کثیف را با لباس پاک کردن! اگر دلایل خوب و محکم داشته باشند هنوز کار زشت و بی ادبانه هستند؟ پس دلیل آوردن و خوب دلیل آوردن به چه دردی می خورد؟
در کتاب «من دلیل دارم» نویسنده روی مرز بسیار ظریف دروغگویی، خیال پردازی و توجیهگری کودکان راه میرود و خوب با نمایش طنازانه توجیه و بهانه به جای استدلال فرق این دو ساحت را که از آموزههای مهم منطق است برای کودکان درونی می کند.
در ابتدای قصه ممکن است کودکان، کوین را به دروغگویی متهم کنند اما خیلی زود متوجه میشوند خیالبافی با کتمان حقیقت فرق دارد و به راحتی نمیشود از برچسب دروغ حین بهانه جویی یا توجیهگری استفاده کرد. نکته مهمی که بسیاری از بزرگسالان در روابط بالغانه هم تمیز نمیدهند.
تمیز واقعیت و خیال یکی از مهمترین معیارهای تشخیص رویکرد کوین مبتنی بر استدلال یا بهانهآوری است.
راستی آزمایی و واقعگرایی کودکان مهمترین ابزار برونرفت از مخمصه های منطقی بوده و تمرینی تمام عیار اتفاق میافتد.
کتاب با تصویری بسیار خندهدار و غافلگیرانه شروع میشود: کوین با انگشتی در بینی و کیف بر دوش به خانه باز میگردد!
از کودکان پرسیدم در این صفحه کوین چه کار جالبی انجام میدهد؟ همه با تعجب میگفتند : دست تو دماغ؟! گاهی معدودی از بچهها بسیار تیز و سریع پاسخ میدادند «کوین در حال فکر است» . این تناقض شگفت انگیز در تصویر نخستین کتاب باعث سرگرمی و غافلگیری هیجان انگیزی است. بله کوین حین قدم زدن در حالی که به فکر فرو رفته، انگشت هم درون دماغش فرو برده!
از صفحه دوم هم سوال کلیدی پرسیده می شود: دلیل خوب برای کار بد مجاز است؟
امتیاز من به ایده عالی، پرداخت بسیار قدرتمند، ترجمه طنازانه فاخر، کیفیت و ابعاد و رنگ کتاب و تصاویر ۵ ستاره درخشان است.
باید از نشر افق بابت مجموعه فوق العاده فیلسوف کوچک و رضی هیرمندی برای معرفی شینسوکه یوشی تکه به ایران بسیار سپاسگزار باشیم.
سحر سلطانی